Nếu bạn từng chat với mấy chatbot trên website bán hàng, kiểu hỏi “Shop còn hàng không?” rồi nhận lại câu trả lời cứng đơ như máy đọc, chắc bạn cũng từng nghĩ: “Chatbot thì cũng chỉ tới vậy thôi.” Nhưng rồi một ngày bạn thử ChatGPT, hỏi vài câu linh tinh, và bỗng thấy nó trả lời… giống người thật hơn mình tưởng. Thế là câu hỏi bật ra trong đầu: ChatGPT khác gì chatbot thường? Khác ở mức nào mà ai cũng bàn tán vậy?
Ngồi xuống nói chuyện cho đàng hoàng nhé. Không kỹ thuật, không thuật ngữ rối rắm. Chỉ là so sánh rất đời, rất thật.
Chatbot thường là gì? Nói thẳng cho dễ hiểu
Chatbot thường, hay còn gọi là chatbot truyền thống, đa phần được tạo ra để trả lời các câu hỏi có sẵn kịch bản. Bạn hỏi đúng câu, nó trả lời đúng câu. Bạn hỏi lệch đi một chút, nó… không hiểu.
Ví dụ quen thuộc nhé:
-
“Giờ làm việc của shop là mấy giờ?”
-
“Chính sách đổi trả thế nào?”
-
“Tôi muốn gặp nhân viên tư vấn.”
Chatbot thường làm tốt mấy việc này. Nó giống như một bảng FAQ biết trả lời tự động. Nhanh, gọn, không cần cảm xúc. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ: nó không thật sự hiểu bạn, nó chỉ dò xem câu hỏi của bạn giống câu nào trong danh sách đã được lập trình sẵn.
Bạn hỏi khác đi một tí:
-
Viết sai chính tả
-
Dùng từ lóng
-
Hỏi vòng vo
Là y như rằng chatbot đứng hình, hoặc trả lời sai chủ đề. Ai dùng rồi chắc hiểu cảm giác đó.
ChatGPT xuất hiện và mọi thứ bắt đầu khác
ChatGPT cũng là chatbot, nhưng là chatbot dùng trí tuệ nhân tạo ngôn ngữ, được huấn luyện trên lượng dữ liệu rất lớn. Nghe thì hơi “cao siêu”, nhưng hiểu đơn giản thế này: ChatGPT không trả lời theo kịch bản cố định, mà dựa trên việc hiểu ngữ cảnh và ý định câu hỏi.
Bạn có thể hỏi:
-
Ngắn
-
Dài
-
Lủng củng
-
Thiếu ý
ChatGPT vẫn cố gắng đoán xem bạn đang muốn gì, rồi trả lời cho hợp lý nhất có thể.
Ví dụ:
-
Bạn hỏi: “Viết giúp mình cái email xin nghỉ phép mà đừng cứng quá”
-
Chatbot thường: không làm được
-
ChatGPT: hiểu được “email”, “xin nghỉ phép”, “giọng tự nhiên”, rồi viết hẳn một đoạn hoàn chỉnh
Khác biệt bắt đầu từ đây.
Khác biệt lớn nhất: ChatGPT hiểu ngữ cảnh, chatbot thường thì không
Đây là điểm mấu chốt. Chatbot thường không nhớ bạn vừa nói gì trước đó. Mỗi câu hỏi là một lần xử lý độc lập. Bạn hỏi tiếp câu thứ hai, nó không biết câu đó liên quan gì tới câu trước.
ChatGPT thì khác. Nó có khả năng:
-
Nhớ nội dung cuộc trò chuyện
-
Hiểu câu hỏi dựa trên những gì đã nói trước đó
-
Điều chỉnh câu trả lời theo mạch hội thoại
Ví dụ:
-
Bạn hỏi: “Giải thích giúp mình marketing là gì”
-
ChatGPT trả lời
-
Bạn hỏi tiếp: “Nói đơn giản hơn nữa đi”
→ ChatGPT hiểu “đơn giản hơn” là đơn giản cái vừa giải thích, chứ không phải một câu hỏi mới hoàn toàn
Với chatbot thường, câu thứ hai rất dễ bị… lạc đề.
Mức độ linh hoạt: Một bên là khuôn mẫu, một bên là biến hóa
Chatbot thường hoạt động tốt trong một phạm vi hẹp. Nó được thiết kế cho một mục đích cụ thể:
-
Bán hàng
-
Hỗ trợ khách hàng
-
Tra cứu thông tin cố định
Ra khỏi phạm vi đó là “chịu”.
ChatGPT thì linh hoạt hơn rất nhiều:
-
Viết bài
-
Tóm tắt nội dung
-
Giải thích kiến thức
-
Gợi ý ý tưởng
-
Viết code
-
Trò chuyện, tư vấn, thậm chí… tâm sự vu vơ
Bạn có thể bảo:
-
“Viết lại đoạn này cho dễ hiểu hơn”
-
“Viết theo giọng vui vui”
-
“Rút ngắn lại còn 3 ý”
ChatGPT làm được. Chatbot thường thì… bó tay.
Cảm giác khi dùng: Đây là chỗ nhiều người “bị thuyết phục”
Nói thật nhé, cái làm người ta thích ChatGPT không chỉ là nó thông minh, mà là cảm giác khi dùng.
Chatbot thường:
-
Trả lời ngắn
-
Máy móc
-
Ít cảm xúc
-
Dễ gây bực nếu không đúng ý
ChatGPT:
-
Trả lời có đầu có đuôi
-
Dùng từ ngữ tự nhiên
-
Có thể điều chỉnh giọng văn
-
Không làm bạn có cảm giác đang nói chuyện với… cái máy
Nhiều người dùng ChatGPT một thời gian rồi quay lại chat với chatbot truyền thống sẽ thấy rõ sự khác biệt. Kiểu như quen nói chuyện với người thật, giờ quay lại nói chuyện với robot đọc kịch bản, thấy hơi… lạnh.
Vậy chatbot thường có còn đất sống không?
Có chứ. Và còn rất nhiều.
Chatbot thường vẫn rất phù hợp cho:
-
Trả lời nhanh các câu hỏi lặp đi lặp lại
-
Hỗ trợ khách hàng 24/7
-
Giảm tải cho nhân viên
-
Xử lý những tình huống đơn giản, rõ ràng
Không phải doanh nghiệp nào cũng cần ChatGPT. Vì ChatGPT mạnh, nhưng cũng phức tạp hơn, tốn tài nguyên hơn, và cần dùng đúng cách.
Nhiều nơi sẽ chọn:
-
Chatbot thường cho hỗ trợ cơ bản
-
ChatGPT cho tư vấn nâng cao, sáng tạo nội dung, phân tích
